Covid-19 ya da Yeni Koronavirüs Hastalığı 2019 yılının sonlarında, ilk bulgular Çin’in Vuhan kentinde görülmektedir. Bir grup hasta da ateş, öksürük, nefes darlığı gibi şikayetler üzerine yapılan incelemeler sonucunda 13 ocak 2020’de kesin olarak tespit edilmiştir.
İlk başlarda deniz ürünleri ve hayvan pazarlarında bulunanlarda tespit edilen Covid-19 daha sonraları Vuhan’dan başlayarak diğer kentlere ve Çin’den diğer Dünya ülkelerine yayılmıştır.
Koronavirüsler, insanlarda ve hayvanlarda çeşitli hastalıklara yol açan büyük bir virüs ailesidir. Birkaç koronavirüsün insanlarda soğuk algınlığı, MERS, SARS gibi daha şiddetli solunum enfeksiyonlarına neden olduğu bilinmektedir. SAR-CoV-2 virüsü ise Yeni Koronavirüs Hastalığına neden olan virüstür.
Covid-19 Belirtileri Nelerdir?
Covid-19 için en çok görülen belirtiler nefes darlığı, ateş ve öksürüktür. İleri seviyelerinde ise solunum yetmezliği, böbrek yetmezliği, zatürre gibi belirtiler de görülebilmektedir ve bu belirtiler ölüm ile sonuçlanabilmektedir. Aynı zaman bir belirtiye rastlanmadığı da bilinmektedir ama bunların oranı bilinmemektedir.
Covid-19 Nasıl Bulaşır?
Hasta bireylerin öksürmeleri aksırmaları ile ortama saçılan damlacıkların solunması ile bulaşır. Hastaların solunum parçacıkları ile kirlenmiş yüzeylere dokunulduktan sonra ellerin yıkanmadan yüz, göz, burun veya ağıza götürülmesi ile de virüs alınabilir. Kirli ellerle göz, burun veya ağıza temas etmek risklidir.
Kimler Daha Fazla Risk Altında?
Covid-19 ile ilgili şu ana kadar edinilen bilgilere göre bazı insanların hastalanma ve ciddi belirtiler gösterme riskinin diğerlerine göre daha az olduğu gözlemlenmiştir.
- Covid-19 hadiselerinin %80’i hastalığı hafif geçirmektedir.
- Covid-19 hadiselerinin %20’si hastane şartlarında tedavi edilmektedir.
- Yeni Koronavirüs Hastalığının 60 yaş ve üzeri kişilerde daha etkili olduğu görülmektedir.
Yeni Koronavirüs Hastalığından En Çok Etkilenen Kişiler:
- 60 yaş ve üzeri kişiler
- Kronik rahatsızlığı olan kişiler:
- Kalp hastalığı
- Hipertansiyon
- Diyabet
- Kronik Solunum yolu hastalığı
- Kanser gibi
- Sağlık Çalışanları
Çocuklar Risk Durumu Nedir?
Hastalığın en hafif ve nadir görüldüğü yaş grubu çocuklardır.
Şimdiye kadar çocuklarda ölümle sonuçlanan bir vaka görülmemiştir.
Hamile Kişilerin Risk Durumu Nedir?
Yeni Koronavirüs Hastalığının hamile kadınların üzerindeki etkileri ve ciddiyeti hakkında sınırlı kanıtlar bulunmaktadır.
Belirlenen kanıtlarda ise Covid-19 sonrası hamile kişiler ve hamile olmayan kişiler arasındaki bulgular benzer oldukları gözlemlenmiştir.
Covid-19 Tanısı Nasıl Konur?
Covid-19 için gerekli olan testler ülkemizde yapılabilmektedir. Testler sadece Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü ve bazı Halk Sağlığı Laboratuvarlarında yapılabilmektedir.
Yeni Koronavirüsten Korunma Yolları Nelerdir?
Zorunlu kalmadıkça yurtdışı ziyaretlerinin yapılmaması önerilmektedir. Ziyaretlerin zorunlu olduğu durumlarda ise aşağıdaki önerileri dikkat edilmesi gerekmektedir.
Yeni Koronavirüs Hastalığı (COVID-19) riskini azaltmak için yapılan öneriler;
- El temizliğine önem verilmelidir. Ellerimizi minimum 20 saniye boyunca su ve sabunla birlikte yıkamalıyız. Su ve sabunun bulunmadığı durumlarda ise alkol bazlı el antiseptiği kullanılabilir.
- Yüz bölgesine temaslara dikkat edilmelidir. Ellerimizi yıkamadan temas etmemeye özen gösterilmelidir.
- Hastalık belirtileri gösteren insanlarla temas edilmemelidir. Zorunlu ise en az 1 metre mesafe koyulmalıdır.
- Hasta insanlarla veya çevreleriyle temasta bulunduktan sonra eller özenle temizlenmelidir.
- Hastaların yoğun olarak bulunmasından dolayı zorunlu olmadıkça sağlık merkezlerine gidilmemeli. Eğer gidildiyse kimseyle temas edilmemelidir.
- Mümkün oldukça kalabalık ortamlara girilmemeli, eğer girilecekse kesinlikle tıbbi maske kullanılmalıdır.
- Hapşırma ve öksürme esnasında ağız tek kullanımlık mendille kapatılmalıdır. Eğer mendil mevcut değilse dirsek içi kullanılmalıdır.
- Çiğ veya az pişmiş hayvan ürünleri yemekten kaçınılmalıdır. İyi pişmiş yiyecekler tercih edilmelidir.
- Çiftlikler, canlı hayvan pazarları ve hayvanların kesildiği alanlar gibi enfeksiyonlar bakımından yüksek risk taşıyan alanlardan uzak durulmalıdır.
- Seyahat sonrası 14 gün içinde herhangi bir solunum yolu semptomu olursa maske takılarak en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalı, doktora seyahat öyküsü hakkında bilgi verilmelidir.
